توزیع تبعیض آمیز اعتبارات، تشکیل سازمان توسعه سواحل بلوچستان از حرف تا عمل

ایران توسعه سواحل بلوچستان را در کانون توجهات خود قرار داده و دو همایش بین‌المللی متوالی را برای جذب سرمایه‌گذار در این سواحل یکی بهمن‌ماه ۹۵ در چابهار و دیگری بهمن‌ماه ماه ۹۶ در تهران برگزار کرده و درمجموع ۱۲۱۸ طرح عمرانی و سرمایه‌گذاری را معرفی کرده است.

برای نظارت بر اجرای این طرح‌ها و کارسپاری به ارگان‌ها و تسریع در توسعه نیز، سازمان توسعه سواحل مکران در سال ۹۵ به‌تصویب نمایندگان مجلس رسید. این سازمان که در محدوده شهرستان‌های «میناب»، «سیریک»، «جاسک»، «چابهار» و «کنارک» ایجاد می‌شود بنا به تصویب مجلس تمام وظایف و اختیارات دستگاه‌های اجرایی، نهادها و مؤسسات عمومی به‌غیراز دفاعی- امنیتی، قضایی و امور خارجه و همچنین تمام دارایی‌های دولت و دستگاه‌های اجرایی اعم از منقول و غیرمنقول و تمام طرح‌ها و پروژه‌ها (در حال بهره‌برداری یا اجرا) در منطقه سواحل بلوچستان را بر عهده می‌گیرد.

اما تشکیل سازمانی به این مهمی که بر اقتصاد و تجارت آینده ایران تأثیر بسیاری می‌گذارد از زمان تصویب تا کنون بی‌حاشیه نبوده است، از اساسنامه نانوشته‌اش که تشکیل را بیش‌ از حد طولانی کرده تا بی‌توجهی‌ها و تبعیض‌هایی که در جذب اعتبارات برایش اتفاق افتاده است.

تدوین اساسنامه سازمان توسعه سواحل بلوچستان در دولت گیر افتاده است

نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از روند طولانی تدوین اساسنامه سازمان توسعه سواحل مکران می‌گوید: مجلس تدوین اساسنامه را به دولت واگذار کرد تا پس از تدوین برای تصویب به مجلس ارائه دهد که این اساسنامه از شهریور ماه ۹۶ تا کنون در دولت گیرکرده و هنوز تدوین‌نشده است.

عبدالغفور ایران‌نژاد در گفت‌وگو با خبرنگار مهر می‌افزاید: تأسیس سازمان توسعه سواحل مکران و اجرای همه طرح‌ها در طول سواحل مکران به ‌صورت متعادل و متوازن که شامل شهرستان‌های میناب و جاسک در هرمزگان و چابهار و کنارک در سیستان و بلوچستان است ضروری است چراکه هم‌اکنون به دلیل نبود مزیت‌های رقابتی و اقتصادی، سرمایه‌گذاران بخش خصوصی کمتر راغب به سرمایه‌گذاری در این مناطق هستند.

وی تصریح می‌کند: عمده طرح‌های مهم با سرمایه‌گذاری بالا هم‌ اکنون به ‌صورت متمرکز در چابهار و منطقه آزاد آن به دلیل مزیت‌های رقابتی و اقتصادی سرمایه‌گذاری متمرکز شده که لازم است این سرمایه‌گذاری‌ها با تأسیس سازمان توسعه سواحل مکران به‌ صورت متوازن در طول همه سواحل پراکنده شود.

توزیع تبعیض آمیز اعتبارات

نماینده مردم چابهار همچنین با انتقاد از نحوه توزیع بودجه توسعه سواحل مکران می‌گوید: بیش از ۶۰ درصد ردیفی که برای توسعه سواحل در برنامه ششم در نظر گرفته‌ شده به هرمزگان اختصاص دارد و این‌ در حالی است که از مجموع ۱۲۱۸ طرح عمرانی در طول سواحل مکران که از «میناب» در هرمزگان تا «گواتر» در چابهار پیش‌بینی و تعریف‌شده، بیش از ۸۰ درصد آن‌ها که شامل ۹۷۱ طرح می‌شود در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد.

ایران نژاد تاکید می‌کند: در برنامه ششم برای توسعه این سواحل بیش ‌از ۱۸۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده که از این مقدار فقط ۶۰ میلیارد آن سهم استان سیستان و بلوچستان است و بقیه با بیش‌ از ۱۲۰ میلیارد تومان به استان هرمزگان اختصاص دارد.

وی خاطرنشان می‌کند: علاوه‌ بر آنکه عمده این سواحل در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد محرومیت نیز در این استان موج می ‌زند بنابراین باید در ردیف توسعه سواحل مکران و تشکیل سازمان آن به سیستان و بلوچستان توجه ویژه ای داشت.

بی‌توجهی به محیط‌زیست و گردشگری در طرح توسعه سواحل مکران

نگرانی‌های زیست‌محیطی هم در توسعه سواحل مکران مزید بر ماجرا شده، پروین فرشچی معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط ‌زیست اخیراً از توسعه شتاب‌ زده سواحل مکران بدون در نظر گرفتن اصول زیست ‌محیطی ابراز نگرانی کرده است.

فرشچی با اشاره به پیش‌بینی استقرار ۲۱ صنعت در منطقه مکران، در مورد شتاب‌زدگی در شروع ساخت‌وسازها در این منطقه هشدار می‌دهد و در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها می‌گوید: بدیهی است که رونق اقتصادی و اشتغال‌زایی در مکران واجب است و به لحاظ امنیتی توسعه این منطقه باید مورد توجه قرار گیرد اما شتاب‌زدگی برخی در انجام توسعه ما را نگران می‌کند.

این‌همه سال استان سیستان و بلوچستان نادیده گرفته‌ شده و حالا که قرار است به توسعه آن توجه شود؛ بهتر است تا قبل از پایان مطالعات زیست‌محیطی هیچ طرحی انجام نشود.

همزمان با معاون دریایی محیط‌ زیست، مدیرکل سابق میراث فرهنگی و گردشگری سیستان و بلوچستان نیز پیش‌تر از بی ‌توجهی به گردشگری در طرح توسعه سواحل مکران خبر داده و گفته بود: طرح توسعه سواحل مکران، نگاه گردشگری و محیط زیستی ندارد.

کامبیز مشتاق گوهری افزود: در ابتدا تصور می‌شد، توسعه گردشگری سواحل مکران نیز در قالب طرح توسعه سواحل مکران گنجاند ه‌شده است، اما به ‌تدریج مشخص شد گردشگری در طرح توسعه سواحل مکران جای ندارد.

وی تصریح کرد: در طرح توسعه سواحل مکران تنها توسعه صنعت مدنظر است و این در حالی است که در کنار استفاده از ظرفیت‌های مختلف توسعه سواحل مکران نظیر ایجاد نیروگاه‌ها و پایگاه‌های نیروی دریایی، ایجاد امکانات گردشگری بسیار ضروری است.

به نظر می‌رسد، سازمان توسعه مکران برای تسریع، نظارت و کارسپاری در پروژه‌های زیرساختی هرچه سریع‌تر باید با در نظر گرفتن همه جوانب توسعه‌ای تشکیل شود. به تأخیر افتادن تشکیل سازمان توسعه سواحل مکران در حالی است که همین حالا بنادر رقیب سواحل مکران در کشورهای عمان و پاکستان با توسعه روزافزونی روبه‌رو هستند و با جذب سرمایه‎گذار و بار در حال خارج کردن سواحل اقیانوسی ایران از دور رقابت هستند، از همین رو مسئولان امر باید در این زمینه بسیار هوشمندانه عمل کنند.