گزارشی از کنگره استانی شب شعر واجه مرشد

صدیق دهواری – کنگره شعر واجه مرشد پاسداشتی است بر تلاش ها و مجاهدت های این مردم بزرگ امید است نسل جوان ما با الگو پذیری و تاسی از شخصیت های علمی و فرهنگی منطقه مسیر رشد و شوفایی و بالندگی خویش را طی نماید . شخصیت هایی که هرکدام استوانه های فکری و مایه فخر ومباهات منطقه می باشد .

گزارشی از کنگره استانی شب شعر واجه مرشد

ندای زاهدان – کنگره استانی شب شعر واجه مرشد در شهر محمدی سراوان با حضور معاون امور عمرانی استاندار فرمانداران شهرستان ها سراوان ؛سرباز؛ سیب وسوران ومسولان ستادی استانداری؛ شهرداران وبخشداران؛ شوراهای اسلامی ؛شهرداران استان دهیاران؛معتمدان محلی فرهنگیان شاعران واقشار مختلف مردم استان وشهرستان سراوان روسای ادارات ارشاد اسلامی شهرستان های استان برگزار شد در این مراسم شاعرانی از سراسر استان به ارا ئه سروده های خود پرداختند

احلال زهی شهر دار شهر محمدی شهرستان سراوان هدف از برگزاری این همایش را تجلیل ومعرفی شاعر وادیب نامی منطقه سراوان عنوان کرد وگفت برای اولین بار در سال 89 با همکاری شهرداری محمدی وادراه میراث فرهنگی صنایع دستی وگردشگری سراوان همایش تجلیل وبزرگداشت ومعرفی خواجه محمد مرشد برگزار گردید که با حمایت وپشتیبانی فرماندار محترم واعضای شورای اسلامی شهر محمدی دوست داران ونوادگان خواجه مرشد و برای دومین بار این بزرگداشت در قالب شب شعر برگزار شد.
شهر محمدی که اساس توسعه شهری ان برقلعه محمدی استوار است توسط خواجه محمد مرشد پایه ریزی شده است واین شهر از سال 1388 از مرکز دهستان به شهر ارتقا یافته است .
فرماندار سراوان نیز در این مراسم از وجود 420 اثر تاریخی مناظر وجاذبه طبیعی وشاعران وادیبان وشخصیت های ملی در دوره های مختلف تاریخی به عنوان یکی از شاخصه های فرهنگی شهرستان سراوان یاد کرد وگفت :وجود این اثار نشان دهنده آن است شهرستان سراوان یکی از بستر های تاریخی در استان را داراست که ضرورت توجه بیشتر را می طلبد درویش ناروئی برگزاری این همایش را نشان دهنده توجه مردم این شهرستان به شخصیت های خود عنوان کرد
حجه الاسلام دانشی مدیر کل فرهنگ وارشاد اسلامی استان نیز گفت استان سیستان وبلوچستان یکی از کانون های . واداب ورسوم وشخصیت ها می باشد وافزود خواجه مرشد شاعر وعارفی است که در سه قرن قبل می زیست ومورد تکریم واحترام مردمان این دیار می باشد واشعار ودیوان غزلیاتی از نامبرده به یادگار مانده است
محمد صدیق دهواری محقق برجسته سراوان نیز به بیان ویژگی های شخصیتی ومعرفی خواجه محمد مرشد پرداخت وگفت :
شهرستان سراوان از گذشته های دور به عنوان شهرستان علمی و فرهنگی با مردمانی اهل علم و دانش شهرت داشته و دارد . وعلل مختلفی را می توان در این راستا برشمرد .
سنگ نگاره های تاریخی با قدمت ده هزار ساله ، مسجد جامع قدیم دزک ، دست نوشته های تاریخی و وجود مکتب خانه های قدیمی در مساجد نشان دهنده قدمت علمی و فرهنگی این دیار می باشد افزود
عمق تفکرات و اندیشه های دینی را می توان دربخش اعظم وجود عارفان وبزرگان تصوف هم چون سلطان بابا حاجی دزکی ، شیخ داوود شیخ حسام الدین و حضرت سید حضوری و سید نبی بخش بویژه شخصیت توانایی حضرت خواجه مرشد عنوان کرد که سالیان درازی در این منطقه به ترویج دین و عرفان می پرداختند .محمد صدیق دهواری هم چنین تاکید کرد
منش ، اخلاق و شخصیت مردم سراوان در بین اقشار مختلف جامعه یاد آور سال ها مجاهدت و تلاش خستگی نا پذیر بزرگان علم و ادب و دانش و بینش این منطقه می باشند . که امروز مقبره هایی از آنان باقی مانده است . وی هم چنین با بیان این نکته که این عالمان و عارفان فقط دید عرفانی محض نداشته بلکه هرکدام از این استوانه های شامخ علمی و عرفانی نقش اساسی در تحولات دینی و فرهنگی و ارشاد و هدایت مردم داشته اند .از آن به‌عنوان نقطه قوتی یادکرد محمد صدیق دهواری با بیان بخش کوچکی از شجره نامه محمد مرشد افزود
خواجه محمد مرشد فرزند ملا موسی فرزند ملا شهداد فرزند سید واعظ فرزند بابا علی فرزند بابا کمال فرزند سید جمال فرزند بابا علی می باشد .تصریح کرد
بابا علی شاه مردان جد پدری خواجه مرشد کسی است که رواج عرفان و تصوف را در شهرستان سراوان به وی نسبت می دهند که از نوادگان امام حسن عسکری (ع) بوده و از محلی بنام کناروک افغانستان به منطقه بیدخت خراسان مهاجرت و پس از مدتی اقامت در آنجا به حاشیه تفتان و روستای دهپابید مهاجرت می کند که بنا به اعتقاد پیران طریقت بر اساس رهنمودی الهی در حومه سراوان در روستای دزک سکونت اختیار میکند و به ارشاد و راهنمایی مردم منطقه می پردازد .این محقق بر جسته سراوانی با استناد به تحقیقاتی
مهندس ناصر ارباب که سالیان فراوانی را در خصوص زندگی نامه خواجه مرشد به تحقیق و بررسی پرداخته است گفتند حضرت خواجه معصوم خواجه عبدالرحیم معروف به حاجی صاحب را جهت ارشاد به این منطقه می فرستد . که در سن هفت سالگی و بنا به روایتی درنه ساگی محمد مرشد را در محمدی در می یابد . وتحت توجهات و ارشاد خواجه عبدالرحیم مقامات طریقت را طی نموده و در عنفوان جوانی به کمال می رسد و صاحب کرامات می گردد که از سه قرن پیش تا کنون نسل به نسل و سینه به سینه در بین مردم نقل می گردد.
و در این خصوص خواجه مرشد می فرماید :
من نوای خویش را در بی نوایی یافتم منت ایزد را که من از خود رهایی یافتم
یافتم چیزی چنان چیزی که ناید در بیان این همه دولت و ملک از بی نوایی یافتم
کدخدای خانه تن بوده ام تا سال ها خانه ی کد را فکندم کد خدایی یافتم محمد صدیق دهواری در بخشی دیگر از سخنانش همچنین افزود
خواجه مرشد دارای دو همسر بوده که بنا به روایتی دارای چهار فرزند و هریک از همسران وی دارای دو فرزند می باشند و بنا به روایت دیگری دارای یک دختر و سه پسر که امروزه نسل بزرگی از آنها در منطقه حضور دارند که از آن جمله می توان به سیدزاده ، سعیدی، صاحب، حسینی ، حسینی نژاد ، دهواری ، ملازهی ، درازهی ، دهانی ، رضا زهی و دیگر فامیل های شناسنامه ای اشاره کرد . وی هم چنین با استناد به تحقیقات
استاد اعلم روانشاد دیگر محقق وپژوهشگر برجسته منطقه کهدر به بررسی ابعاد شخصیتی خواجه مرشد پرداخته‌است گفت
ملا موسی پدر خواجه محمد مرشد بر اساس سندی که بر سنگ نوشته ای موجود است که متعلق به سال هزار و صد وپنجاه هجری است ، معتقد است از آنجاییکه زندگی عشایری و کوچ رو در منطقه رواجل داشته است وی دارای تفکر شهر سازی و اقتصاد کشاورزی بوده و زندگی یکجا نشینی را در نیتول در حاشیه کوه سیاهان در شمال روستای آسپیچ اختیار نموده است . نویسنده کتاب سراوان شکوه گذشته تصریح کرد
آری مرشد عارف و ذاکری است که سالها به ریاضت و گوشه نشینی و چله نشینی در غارهای شنگاسکی می پردازد وچنان در عرفان تبحر می یابد که امروزه غزلیات و سروده های ایشان در مجالس موسیقی عرفانی و ذکر ویاد خدا و پیامبر صلی الله علیه وسلم مورد استفاده قرار میگیرد که غزلیات وسروده های ایشان در قالب دیوان غزلیات در حدود 1500 بند غزل از وی به یادگار مانده است .
مرشد عارف و متفکری است که سال ها به خود سازی نفس پرداخته و 134 بار خود را در غزلیات نصیحت کرده و مورد خطاب قرار می دهد . وی هم چنین در ادامه به بررسی ابعاد دیگری از زندگانی خواجه مرشد پردا خت افزود خواجه محمد مرشد و خانواده اش سیاستمدارانی بوده اند که همواره از سوی حکام محلی مورد مشاوره قرار می گرفته اند و در تصمیم گیری ها صاحب نظر و اندیشه و فکر بوده اند محمد صدیق دهواری دیگر خصوصیت ومهارت خواجه مرشد را طراحی ومهارت وی در معماری برشمرد وگفت
خواجه محمد مرشد معمار و نقشه برداری ماهر بوده است که در زمان خویش با همکاری سردار قادر بخش دهواری بزرگ و سردار طایفه دهواری قلعه محمدی را پایه ریزی می نمایند .
.این قلعه در حال حاضر در شرف تخریب قرار گرفته که دقیقا شبیه قلعه ارگ بم بنا شده است و اطراف آن را منازل به صورت دو طبقه و منازل داخلی به صورت ویلا و در داخل دالان های و کوچه های تعبیه شده هر محله ای دارای ساوات بوده که مکانی برای استراحت خانم ها بوده است هم چنین ورودی قلعه دارای ساوات و دیوان جاه بوده که مکانی برای جلسات و برگزاری مراسم شادی و عزا بوده است .
جالب آنکه علی رغم قرار گرفتن کوچه ها و منازل در کنار هم این قلعه طوری طراحی شده است که در مواقع بارندگی آب های سطحی به سرعت دفع و از هرگونه سیل بردگی در حفاظت قرار داشته اند . ریس اسبق میراث فرهنگی صنایع دستی گردشگری سراوان گفت
آنچه بیان شد شمه بسیار کوچکی از دریای بی کران زندگی نامه این عارف بزرگ و نام آور بلوچستان بود ، که به دلیل ضیق وقت از بیان بسیاری از مسایل و ناگفته های زندگی نامه خود داری نمودم باشد که در مقدمه ی دیوان خواجه مرشد که توسط جمعی از اساتید در حال تصحیح و باز نویسی است به طور کامل ارائه گردد . امروز افتخار آن را داریم که قلعه و. روستایی که توسط خواجه مرشد با مساعدت و همراهی سردار قادربخش دهواری طراحی شده است روند توسعه خودرا از سال 1387 با ارتقا ئ مرکز دهستان حومه که مرکز اداری و تجاری دهستان حومه به شهر آغاز نموده است باشد که مورد حمایت ، مساعدت وتوجه مسئولان به ویژه معاون عمرانی استاندار قرار گیرد . وی تاکید کرد
کنگره شعر واجه مرشد پاسداشتی است بر تلاش ها و مجاهدت های این مردم بزرگ امید است نسل جوان ما با الگو پذیری و تاسی از شخصیت های علمی و فرهنگی منطقه مسیر رشد و شوفایی و بالندگی خویش را طی نماید . شخصیت هایی که هرکدام استوانه های فکری و مایه فخر ومباهات منطقه می باشد .
نقش علمای دین همچون مولانا شهداد ، مولوی عبدالعزیز ساداتی ، ملا حسن ، مولوی عبدالکریم سعیدی قابل نادیده گرفتن نیست در کنار آن نیز شخصیتهای دیگری همچون سید امان الله سیدزاده صاحب کتاب بلوچستان در ادوار مختلف تاریخ که ان شا الله به زودی به زیور طبع آراسته و در همین مکان ان شا الله پرده برداری آن صورت خواهد گرفت .(این کتاب توسط محمد صدیق دهواری باز نویسی شده است )
حاج شیر محمد رحمانی و دکتر رحمانی ، دکتر پیر محمد ملکی ، مرحوم حاج یحیی و حاج ملا عباس دهواری و صدها شخصیت دیگر که هم چون طابوری در ذهنم تداعی میشود و فقط بیان اسامی آنان به صورت فهرست وار ساعت ها وقت می گیرد .وی در پایان سخنانش گفت
جا دارد در اینجا از تلاش های مجدانه و همت فرماندار محترم ومعزز شهرستان سراوان جناب حاج آقای نارویی در برگزاری این کنگره تقدیر و تشکر ویژه ای داشته باشم .
تلاش جناب مهندس احلال زهی شهردار محترم و شورای محترم محمدی ، کارکنان شهرداری.جمعیت هلال احمر. دهیاران ،فرهنگ وارشاداسلامی شوراها و جوانان منطقه بویژه دو عزیز بزرگوار که واقعا تلاش زیادی برای یرگزاری این شب شعر داشته اند سید امین الله سیدزاده و جناب آقای بهمن دهواری واحسان دهواری شهردار وقت محمدی که در برگزاری اولین مراسم بزرگداشت خواجه مرشد نیز تلاش داشته اند را ستودنی و قابل تقدیر عنوان کرد .اجرای موسیقی عرفانی ورقص دوچاپی بلوچی تولید صنایع دستی به صورت زنده از دیگر برنامه های این مراسم بود